Harmanlı Kasabası
KAYNARCA
Patgocanın babası Kaynarca’da askerliğini yapar ve terhis olur.
Trenle memleketine gitmesi için birliğinden tren sülüsü verilir. Günlerce yolculuk yaptıktan sonra Harmanlıya 7 km mesafedeki kumlu istasyonuna gelir. Sülüsü Malatya’ya kesildiği için Kumlu’da trenden inmez. Malatya’ya kadar gider ve tekrar120 km karda kışta yürüyerek Harmanlı köyüne gelir. Vatandaş, adını kaynarca koyar.
Bu dağlar bizim dağlar ama sülüs Malatya…
EŞKİYA BASKINI
Henüz çocuk olan Topal Mustafa Daydaş, Seferberlik zamanında değirmen yolu öte başında davar güdüyormuş. Eşkıyalar yanına yaklaşmışlar ve sormuşlar “Köyde kim var? Nerdeler?”.
Diğer keçicilere de durumu soran eşkıyalar baskını uygun bulmuşlar.
Topal Mustafa, davarı bırakıp Ekice Özünden köye gitmiş. Jandarmaya ve müdüre haber vermiş. Jandarma ve halk kayada pusu kurmuşlar, gelen eşkıyalara ateş açmışlar. Birçoğunu öldürmüşler ve atlarını, silahlarını,
cephanelerini ele geçirmişler. 1914
AYICI DUTTURU LEYLA’NIN MACERASI
Kumarda kaybettiği ayısını tekrar almak isteyen Ayıcı Leyla Dayı, kumarcılara para teklif eder. Kumarcılar, ayıyı vermemekte direnir. Leyla Dayı da mahkemeye baş vurur. Hakim “Nerden bileyim ayının senin olduğunu?” der. “Şahidin de yok.”
Dutturu Leyla, hakime “Ayıyı bir başka odaya koyun hakim bey. Ben çağırdığımda gelip ayı boynuma sarılmazsa vazgeçerim.” Der. Hakim, Leyla Dayının önerisini kabul eder. Dutturu Leyla, başka odadaki ayısını çağırınca ayı boynuna sarılır ve ayısını Mahkeme kararı ile alır.
SARIKAMIŞ’TA ESİR OLUP VE KAÇARAK KURTULANLAR
1914 yılında birinci dünya savaşı başlayınca seferberlik ilan edildi. Türkmenlerde askere çağrıldı güçlü delikanlı yiğit insanlardı. 215 hane olan Büyük Perveri’deki herkes savaşa gitti. 400 kişi civarında genç Kafkas cepesine gönderldi. Allahuekber, Soğanlı, Çilhoroz, Şenkaya, Çakırbaba dağlarında, Bardız Deresinde ve Taht yaylasında donarak şehit oldular. Sağ kalanlar, Ruslar tarafından esir alındı. Gedik Satılmış köyündeki esir kampında tutuldular. Şubat 1915’te esir kampından kaçanlar: Memiş Ali Özmen, Göğ Memet Yürekli, Pepilli Vakas Temel, Pepili İbrahim Temel, kırı koca mutlu, Hacıkel Mutlu, Dodaklı İbiş barış Çamali Şerif, Mustafa Bal, Lala Hamza, Ali Şahin, Mustafa Şahin güclüklerle kış mücadelesi sonucu köylerine gelenler.
Ruslar tarafından götürülüp 6 yıl Rusya’da esir muamelesi görüp Rusya’da çıkan iç kargaşadan faydalanarak kaçanlar: Derik Memet Işıklar, Gırım Vakkas Uzdiyen, Mılla Omar, Ali Gezek, Berber Mustafa Torun Gameli Sepici, Abuzer Öztürk. Bu insanlar Rusya’da çiftliklerde çalıştırılmışlar. Türkiye’ye dönüşlerinde batı cephesinde İsmet Paşa ile görüşürler. Sonra köylerine tanınmaz vaziyette, bitli, kirli, kıllı şekilde dönerler ve uzun süre yaşarlar.
Rahmet diliyorum.
kaynak Öykülerle ağıtlar Kültür eserleri
Anlaşmazlığa Kura ile Çözüm Arayan Üç Bacanak
ÇAKIR AHMET ÖNEM KARAHOCA KÜPELİ İLE GÜLLÜK HÜSEYİN ÜZDEYEN üç bacanak sohbet ederken çakır ahmet beni kandırdınız kızların en kötüsünü bana verdiniz demiş Kara hoca ozaman kurra çekelim hangisi kimi çekerse çekilen onun olsun demiş Karahoca üç adet kağıt almış ve üçünede Emine yazmış Emine ise çakırahmedin Yazılandan çakır ahmedin haberi yokmuş Karahoca kağıtları torbaya koymuş Hadi ahmet çek demişleer çakırahmet ilkin çekmiş Emine emine çıkmış itiraz etmiş tekrar çekeceğim demiş tekrar çekmiş hepsine emine yazıldığı için yine emine çıkmış tamam demiş Benim gaderimmiş bunu çekeceğim sözü ile sonuclanmış
Kaynak: Mazı Mıktat
BİR DAŞLA KURDU ÖLDÜREN PEPİLLİ İRBEEM
Pepilli irbeem temel, Karaoluk'ta erikli tarlada öküzleri ile çüt sürerken 4 tane kurt tarlaya gelir. Kurtlar yedek öküzlere ve çütü devam ettiren öküzlere saldırmak için fırsat kollamaya başlar. Islık çalarak çüt süren Pepilli İrbeem öküzleri durdurur. Yerden aldığı daşı kurda fırlatır ve birine isabet ettirir. Kurt ölür, diğerleri gaçar.
Kaynak: Mıstık Temel ve Pepilli İrbeemin en küçüğü 75 yaşında olan 17 çocuğu......
KERVANCILARIN GÖLDE BOĞULMALARI
Doğudan gelen ipek yolu katırcıları, şiddetli bir kış günü Harmanlı'dan katırlarla yola çıkarlar. Gölbaşı Gölü soguktan donmuş ve üzerine ekarla kaplanmıştır.
Kervancılar üşüdükleri ve yorgunluklarını gidermek için altının göl olduğunu bilmeden göl üzerinde mola vermişler. Heybelerinden yakacak odunları çıkartıp gölün üzerinde ateş yakmışlar. Birçok katır ve kervancı buzun erimesiyle göle batarak boğulmuşlar ve çok can zayiatı olmuş.
Kaynak: Harmanlı da yaşamış her yaşlı insanların anlatımları